با اعلام قیمت‌های شورای رقابت، چیزی که واکنش افکار عمومی را برانگیخت، تفاوت فاحش قیمت محصولات مشابه بود. درواقع اذهان عمومی با این سوال روبه‌رو شد که چطور ممکن است خودروهایی که از نظر کشور مبدأ، سطح شرکت مادر، سگمنت و کلاس خودرو، ابعاد بدنه، مشخصات فنی، سطح آپشن و حتی کلیت پلت‌فرم به یکدیگر شباهت دارند، بعد از تصمیم شورای رقابت همچنان تفاوت قیمت مشهود داشته باشند؟
برای مثال خودروهای خوب و محبوبی همچون جک اس۵، تیگو۷ پرو و فیدلیتی پنج‌نفره همگی از کراس‌اوورهای مونتاژی و مشابه چینی هستند، اما فیدلیتی را حدود ۹۹۱میلیون تومان و تیگو۷ پرو را یک‌میلیارد و ۲۶۶میلیون تومان و جک اس۵ کرمان‌موتور را یک‌میلیارد و ۱۰۳میلیون قیمت گذاشته‌اند که حکایت از اختلاف قیمت ۳۰۰میلیونی بین قیمت‌های تعیین‌شده ازسوی شورای رقابت برای این محصولات هستیم. البته این تفاوت قیمت درخصوص محصولات دیگر نیز وجود دارد؛ محصولاتی که اغلب مشابه یکدیگر هستند و حتی در برخی موارد، خودرویی که آپشن‌های رفاهی بیشتری داشته، ارزان‌تر قیمت‌گذاری شده است.
ابهام در متغیرهای فرمول تعیین قیمت
در این میان، مشخص نیست متغیرهای تعیین‌کننده در قیمت‌گذاری چیستند و آیا کاهش هزینه تمام‌شده با داخلی‌سازی دلیلی بر الزام خودروساز به ارزان‌فروشی و دست کشیدن از سودآوری برای سهامداران است؟ با توجه به این‌که شرکت‌های خودروساز استراتژی‌های متفاوتی برای تولید محصولات خود دارند، از همین رو هزینه تمام‌شده آنها متفاوت است.
برای مثال؛ بهمن‌موتور در سال‌های اخیر استراتژی داخلی‌سازی قطعات بدنه و اصلی خودرو را دنبال کرد. آن‌طور که مدیران این مجموعه گفته‌اند؛ این استراتژی در ۱۴۰۱ به ثمر نشست و شرکت بهمن از اسمبل قطعات حجیم بدنه خودرو بی‌نیاز شد و از همین طریق، هزینه تولید این خودروساز کاهش پیدا کرد که نمود آن در صورت‌های مالی بروز پیدا می‌کند.
در مقابل اما برخی خودروسازان بنا بر صلاح‌دید خود ترجیح می‌دهند قطعات منفصله و حتی بدنه رنگ‌شده را وارد کنند که بدون تردید هزینه‌های تمام‌شده هریک از این استراتژی‌ها در صورت‌های مالی آنها نمود دارد. بنابراین در تعیین قیمت محصولات باید به این مقولات نیز توجه شود و اهداف توسعه‌ای خودروسازان درنظر گرفته شود تا آینده این صنعت و حضور بخش خصوصی در آن نیز به خطر نیفتد.
جایگاه کار کارشناسی؛ انتهای صف مولفه‌های قیمت‌گذاری!
اما مهم‌ترین سوالی که کارشناسان درخصوص قیمت‌های اعلامی شورای رقابت برای خودروهای مونتاژی مطرح می‌کنند، جایگاه کار کارشناسی در شیوه قیمت‌گذاری این شورا و این موضوع است که آیا به‌راستی قیمت‌گذاری محصولات خودروسازان خصوصی با دقت کارشناسی انجام شد؟ یک نمونه از این کار کارشناسی، این بوده که برای خودروهای فونیکس FX و تیگو۸ پرو که هر دو از محصولات بسیار خوب مدیران‌خودرو هستند، قیمت‌های تقریبا برابری در بازه ۱.۵میلیارد تومانی تعیین شده است.
سوال این‌جاست که آیا حقیقتا قیمت تمام‌شده تولید این خودروها برابر است که قیمت‌های فروش برابری دارند؟ البته این مهم را که نرخ‌های تعیین‌شده، واقعا وابسته به هزینه تولید است یا خیر؛ کسی نمی‌داند و همین قیمتی که با فرمول‌های پنهانی انتخاب شده نیز نشان از آن دارد که کار کارشناسی، آخرین چیزی است که در فرآیند قیمت‌گذاری شورای رقابت تاثیر می‌گذارد.
بازخورد قیمت‌های تعیین‌شده برای محصولات بهمن
گروه بهمن پیش از ورود شورای رقابت به تعیین قیمت برای محصولات بخش خصوصی و در عرضه‌های قبلی نیز همیشه پایین‌ترین نرخ و به‌زعم خود منصفانه‌ترین قیمت را اعلام کرده است. بر این اساس و با توجه به کیفیت محصولات بهمن‌موتور و رتبه برتر خدمات پس از فروش این شرکت، قابل پیش‌بینی بود که تقاضا برای محصولات این خودروساز افزایش خواهد یافت. این در حالی است که پس از اعلام قیمت‌های جدید شورای رقابت برای خودروهای مونتاژی، برخی از ثبت‌نام‌کنندگان در سامانه فروش یکپارچه خودرو به‌رغم صبوری برای طی‌شدن این فرایند چندماهه، از خرید خود منصرف شدند؛ اما این موج انصراف دامن محصولات بهمن‌موتور را نگرفت.
عموم ثبت‌نام‌کنندگان در سامانه یکپارچه فروش خودرو با این امید که می‌توانند با نرخ‌های بسیار پایین‌تری نسبت‌به بازار آزاد، خودروهای خود را خریداری کنند، اقدام به افتتاح حساب وکالتی و واریز پول به آن کرده بودند. اما پس از اعلام قیمت‌ها، مقرون‌به‌صرفه‌ترین محصولات برای خرید؛ خودروهای بهمن‌موتور بودند که جای صابون شورای رقابت روی بدنه آنها مانده است!
تکمیل وجه مشتریان بهمن در سامانه یکپارچه
با این تفاصیل، بهمن‌موتور نیز زمان‌بندی تکمیل وجه مشتریان خود در سامانه یکپارچه فروش خودرو را اعلام کرد.
معاون سازمان فروش و خدمات پس از فروش گروه بهمن با اعلام قیمت محصولات این شرکت گفت: «مشتریان محصولات این شرکت که موعد تحویل آنها مرداد ۱۴۰۲ اعلام شده است، از ساعت ده صبح چهارشنبه مورخ ۲۱ تیر تا ساعت ۱۶ روز ۲۷ تیرماه فرصت دارند نسبت به تکمیل وجه اقدام کنند.»
امیر میرمنصف با اشاره به این‌که نرخ ارز تخصیصی طی سال گذشته ۴۰ درصد افزایش داشته است، افزود: «اما این شرکت در راستای همراهی و همکاری با سیاست‌های وزارت صمت، محصولات خود را با نرخ‌هایی عرضه می‌کند که همچنان در مقایسه با قیمت محصولات مشابه، ارزنده و منصفانه است.»
گفتنی است؛ قیمت قیمت فروش مصرف‌کننده (با احتساب هزینه بیمه، مالیات بر ارزش افزوده و...) برای فیدلیتی۱ (۵ نفره) یک‌میلیارد و ۱۲۳میلیون و ۵۰۰هزار تومان، فیدلیتی۲ (۷ نفره) یک‌میلیارد و ۱۴۸میلیون و ۸۰۰هزار تومان، دیگنیتی پرایم یک‌میلیارد و ۲۴۹میلیون و ۶۰۰هزار تومان و ریسپکت ۹۷۳میلیون و ۷۶۰هزار تومان اعلام شده است.
